اوقات شرعی

مسافر باید نماز ظهر و عصر و عشا را با هشت شرط، شکسته بجا آورد، یعنی دو رکعت بخواند:

شرط اوّل: آنکه سفر او کمتر از هشت فرسخ شرعی (۴۴ کیلومتر تقریباً) نباشد.

مسأله ۱۲۵۸ ـ کسی که رفتن و برگشتن او مجموعاً هشت فرسخ است، خواه رفتن یا برگشتنش کمتر از چهار فرسخ باشد یا نباشد، باید نماز را شکسته بخواند، بنابراین اگر رفتن سه فرسخ، و برگشتن پنج فرسخ، یا به‌عکس باشد، باید نماز را شکسته ـ یعنی دو رکعتی ـ بخواند.

مسأله ۱۲۵۹ ـ اگر رفتن و برگشتن هشت فرسخ باشد، اگرچه روزی که میرود همان روز یا شب آن برنگردد، باید نماز را شکسته بخواند، ولی بهتر آن است که در این صورت احتیاط کرده تمام نیز بخواند.

مسأله ۱۲۶۰ ـ اگر سفر، مختصری از هشت فرسخ کمتر باشد، یا انسان نداند که سفر او هشت فرسخ است یا نه، نباید نماز را شکسته بخواند، و چنانچه شک کند که سفر او هشت فرسخ است یا نه، تحقیق کردن لازم نیست، و باید نمازش را تمام بخواند.

مسأله ۱۲۶۱ ـ اگر یک عادل، یا شخص موثّقی، خبر دهد که سفر انسان هشت فرسخ است، و انسان به گفته او اطمینان پیدا کند، باید نماز را شکسته بخواند.

مسأله ۱۲۶۲ ـ کسی که یقین دارد سفر او هشت فرسخ است، اگر نماز را شکسته بخواند و بعد بفهمد که هشت فرسخ نبوده، باید آن را چهار رکعتی بجا آورد، و اگر وقت گذشته، قضا نماید.

مسأله ۱۲۶۳ ـ کسی که یقین دارد سفری که میخواهد برود هشت فرسخ نیست، یا شک دارد که هشت فرسخ هست یا نه، چنانچه در بین راه بفهمد که سفر او هشت فرسخ بوده، اگرچه کمی از راه باقی باشد، باید نماز را شکسته بخواند، و اگر تمام خوانده دوباره شکسته بجا آورد. ولی اگر وقت گذشته لازم نیست قضا نماید.

مسأله ۱۲۶۴ ـ اگر بین دو محلّی که فاصله آنها کمتر از چهار فرسخ است، چند مرتبه رفت‌وآمد کند، اگرچه روی‌هم‌رفته هشت فرسخ شود، باید نماز را تمام بخواند.

مسأله ۱۲۶۵ ـ اگر محلّی دو راه داشته باشد، یک راه آن کمتر از هشت فرسخ، و راه دیگر آن هشت فرسخ یا بیشتر باشد، چنانچه انسان از راهی که هشت فرسخ است به آنجا برود، باید نماز را شکسته بخواند، و اگر از راهی که هشت فرسخ نیست برود، تمام بخواند.

مسأله ۱۲۶۶ ـ ابتدای هشت فرسخ را باید از جایی حساب کند که شخص پس از گذشت از آنجا مسافر محسوب می‌شود، و آنجا غالباً آخر شهر است. ولی در بعضی از شهرهای بسیار بزرگ ممکن است آخر محله باشد و انتهای آن آخرین مقصد باشد.

شرط دوّم: آنکه از اوّل مسافرت قصد هشت فرسخ را داشته باشد، یعنی بداند که هشت فرسخ راه را میپیماید، پس اگر به‌جایی که کمتر از هشت فرسخ است مسافرت کند، و بعد از رسیدن به آنجا قصد کند جایی برود که با مقداری که آمده هشت فرسخ شود، چون از اوّل قصد هشت فرسخ را نداشته باید نماز را تمام بخواند. ولی اگر بخواهد از آنجا هشت فرسخ برود، یا مثلاً مسافتی برود که با برگشتن هشت فرسخ می‌شود، باید نماز را شکسته بخواند.

مسأله ۱۲۶۷ ـ کسی که نمیداند سفرش چند فرسخ است، مثلاً برای پیدا کردن گمشده‌ای مسافرت میکند، و نمیداند که چه مقدار باید برود تا آن را پیدا کند، باید نماز را تمام بخواند. ولی در برگشتن چنانچه تا وطنش یا جایی که میخواهد ده روز در آنجا بماند، هشت فرسخ یا بیشتر باشد، باید نماز را شکسته بخواند، و نیز اگر در بین رفتن قصد کند که مسافتی برود که با برگشتن هشت فرسخ می‌شود، باید نماز را شکسته بخواند.

مسأله ۱۲۶۸ ـ مسافر در صورتی باید نماز را شکسته بخواند که تصمیم داشته باشد هشت فرسخ برود، پس کسی که از شهر بیرون میرود، و مثلاً قصدش این است که اگر رفیق پیدا کند، سفر هشت فرسخی برود، چنانچه اطمینان دارد که رفیق پیدا میکند، باید نماز را شکسته بخواند، و اگر اطمینان ندارد، باید تمام بخواند.

مسأله ۱۲۶۹ ـ کسی که قصد هشت فرسخ دارد، اگرچه در هر روز مقدار کمی راه برود، وقتی به حدّ ترخّص (که معنایش در مسأله (۱۳۰۴) خواهد آمد) برسد باید نماز را شکسته بخواند. ولی اگر در هر روز مقدار خیلی کمی راه برود، احتیاط لازم آن است که نمازش را هم تمام، و هم شکسته بخواند.

مسأله ۱۲۷۰ ـ کسی که در سفر در اختیار دیگری است، مانند زن و فرزند و نوکر و زندانی، چنانچه بداند سفر او هشت فرسخ است باید نماز را شکسته بخواند، و اگر نداند، نماز را تمام بجا آورد، و پرسیدن لازم نیست گر چه بهتر است.

مسأله ۱۲۷۱ ـ کسی که در سفر در اختیار دیگری است، اگر بداند یا گمان داشته باشد که پیش از رسیدن به چهار فرسخ از او جدا می‌شود و سفر نمی‌کند، باید نماز را تمام بخواند.

برای مطالعه ی ادامه مطلب کلیک کنید

در معارف اسلامی آمده است هر روزی که در آن گناه صورت نگیرد، عید است چنان که حضرت علی(ع) می‌فرماید:

“کل یوم لا یعصی الله فیه فهو یوم عید.”

عید نوروز که با تحویل سال و چرخیدن یک دور کامل زمین به گرد خورشید شروع می‌شود، از جمله اعیادی است که تاریخ پیدایش آن قبل از اسلام است. این عید با آمدن اسلام و زدودن خرافات از چهرۀ آن مورد موافقت و تأیید اسلام قرار گرفت؛ در روایات نیز آمده است که روزی برای حضرت علی(ع) هدیه‌ای آوردند، حضرت فرمود این چیست؟ گفتند: ‌ای امیر المؤمنین، امروز نوروز است. فرمود هر روز را برای ما نوروز قرار دهید.

امام صادق(ع) درباره نوروز فرموده‌ است:

“هیچ نوروزی نیست که ما در آن متوقع گشایش و فرجی نباشیم؛ زیرا نوروز از روزهای ما و شیعیان ما است.”
 
امام خمینی(ره) در یکی از پیامهای نوروزی می‌فرماید:

“این عید، هر چند یک عید اسلامی نیست ولی اسلام آن را نفی نکرده است.”

مرحوم محمد حسین کاشف الغطاء در جواب این سؤال که اعتقاد شیعه و روش شما دربارۀ روز اول سال(نوروز) چیست؟ چنین نوشت: نوروز مقتضای جهان است در بشر و حیوان و جماد، بلکه در آسمان و زمین و هوا و فضا و بر این اساس روایاتی از اهل بیت(ع) دربارۀ نوروز به ما رسیده که عید گرفتن را تأیید کرده اند و نیز به نماز، ذکر و عبادت سفارش نموده اند و …

نظر برخی مراجع عظام تقلید را در خصوص آداب واعمال زمان تحویل سال نو و توصیه های آنان :

حضرت آیت الله العظمی مظاهری در پاسخ به پرسش مکتوب خبرنگار ما،نکات مهمی را در سه بخش قرائت دعا ،توسل به اهل بیت ومحاسبه اعمال ودوری از اختلافات خانوادگی یادآور شده و مرقوم نمودند :

۱- بهترین چیزها در موقع تحویل، خواندن این دعا، با توجه به معنی است: «یا مقلّب القلوب و الابصار یا مدبّر الّیل و النّهار یا محوّل الحول و الاحوال، حوّل حالنا الی احسن الحال». ای خدایی که همه چیز در دست تو است، سال خوشی به همۀ ما عنایت فرما.

برای مطالعه ی ادامه مطلب کلیک کنید 

1-  امام رضا (علیه السلام) می فرمایند: نماز، قربانی پرهیزکاران است.

2-  امام جعفرصادق (علیه السلام) می فرمایند: اول چیزی که از بنده در روز قیامت بازخواست می شود، نماز است.

3-  حضرت فاطمه زهرا (سلام الله علیها) می فرمایند: خداوند نماز را واجب کرد تا شما را از تکبر و غرور بازبدارد.

4-  رسول اکرم (صلّى اللّه عليه و آله و سلّم) می فرمایند: مرز میان بنده و کفر، ترک نماز است.

5-  امام محمدباقر (علیه السلام) می فرمایند: نماز در واقع، حقیقت اخلاص و نجات دهنده آدمی از کبر و خودخواهی است.

6-  پیامبرگرامی (صلّى اللّه عليه و آله و سلّم) می فرمایند: نماز، نردبان و ترقی مومن بسوی کمالات است.

7-  امام رضا (علیه السلام) می فرمایند: نماز بالاترین عبادتی است در پیشگاه خدا که آن را به نیکوترین صورتی وضع نموده است.

8-  امام علی (علیه السلام) می فرمایند: برنماز اول وقت بسیار مواظبت کنید و بدانید کسی که نماز خود را ضایع کند پیرو من نخواهدبود.

9-  امام جعفرصادق (علیه السلام) می فرمایند: هرگاه خواستید شیعیان ما را بشناسید آنان را در نماز اول وقت بیازمائید چگونه برآن مواظبت می کنند.

10-  امام موسی بن جعفر (علیه السلام) می فرمایند: اهمیت و عظمت نماز در نزد خدا از روز بیشتر است.

11-  رسول اکرم (صلّى اللّه عليه و آله و سلّم) می فرمایند: تا زمانی که انسان در حال نماز است با شیطان در ستیز و محاربه خواهد بود.

12-  امام علی (علیه السلام) می فرمایند: چه بسیار نمازگزارانی هستند که از نماز خواندن جز خستگی و شب زنده داری بهره ای نبرده اند.

13-  امام جعفرصادق (علیه السلام) می فرمایند: هنگامی که انسان نماز می خواند، بدن و لباس او و هر چیزی که گرداگرد او وجود دارد ذکر خدا می گویند.

14-  پیامبر گرامی اسلام (صلّى اللّه عليه و آله و سلّم) می فرمایند: کسی که نماز را از اول وقت بتاخیر بیاندازد فردا شفاعت من شامل حال او نخواهد شد.

15-  امام علی (علیه السلام) می فرمایند: بزرگترین سارق آن کسی است که از نماز خود سرقت کند و به شرایط آن عمل ننماید.

16-  امام جعفرصادق (علیه السلام) می فرمایند: هیچ عملی بالاتر از حج خانه خدا به جز نماز نیست.

17-  رسول اکرم (صلّى اللّه عليه و آله و سلّم) می فرمایند: نماز، نور و فروغ مومن است.

18-  امام محمدباقر (علیه السلام) می فرمایند: هر چیزی نشانه و معرف دارد و نشانه دین شما برپا داشتن نماز است شما بکوشید تا این نشانه دینتان را تباه و معیوب نسازید.

19-  امام جعفرصادق (علیه السلام) می فرمایند: آخرین سفارش و وصیتی که رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله و سلّم) کرد و بدان تاکید بسیار فرمود برپا داشتن نماز است.

20-  نبی اکرم (صلّى اللّه عليه و آله و سلّم) می فرمایند: نماز خود را ضایع و تباه نسازید کسی که نمازش را تباه کند فردا جایگاه او با قارون ، هامون و فرعون خواهد بود.

برای مطالعه ی ادامه مطلب کلیک کنید

شکی نیست که امتحان و آزمایش، یک قانون کلی و سنت دائمی پروردگار است که برای شکوفا کردن استعدادهای نهفته و در نتیجه پرورش بندگان صورت می­گیرد.

 خداوند متعال درآیه 155 از سوره بقره می فرماید: «و لیبلونکم بشیئ من الخوف و الجوع و نقص من الاموال و الانفس و الثمرات و بشر الصابرین» «قطعا شما را با چیزی از ترس، گرسنگی زیان مالی و جانی و کمبود میوه­ها آزمایش می­کنیم و بشارت ده به استقامت کنندگان!»

بی تردید مواردی که در آیه فوق به آنها اشاره شده، مثالهایی از امتحانات الهی هستند چرا که به فرموده علامه طباطبایی امتحان الهی هم از جهت کیفیت، عمومیت دارد چرا که هر آنچه را از اجزا و احوال عالم که با انسان ارتباط دارد، در بر می­گیرد و هم از جهت افراد زیرا همه انسانها با این امتحانات آزمایش می­شوند چه مومن باشند چه کافر.

با توجه به تنوع امتحانات الهی، راه سربلندی در هر یک، متناسب با آن امتحان است مثلا خداوند ممکن است کسی را با فقر و مصیبت امتحان کند و دیگری را با ثروت وبی نیازی.

 روشن است که فقیر با صبر و توکل خود و غنی با عدم غرور و صرف ثروت در راه خدا می­تواند از این آزمایش سربلند بیرون آید.

اما صرف نظر از نوع خاص هر امتحان، می­توان موارد زیر را به عنوان راههای کلی موفقیت در آزمونهای الهی نام برد:

الف – صبر

با توجه به اینکه بسیاری از امتحانات الهی با بلا و مصیبت همراه هست، مهمترین گام برای پیروزی در این امتحانات صبر است؛ چنانکه در پایان آیه ذکر شده، صابران مورد بشارت قرار گرفته­اند. نقطه مقابل صبر، جزع و فزع بیش از حد و شکایت از زمین و زمان و اعتراض به مشیت الهی است. در این باره، سه حدیث زیبای زیر، با شیوایی تمام، گویای همین مطلب است:

حضرت علی علیه السلام: عجبت للمومن و جزعه من السقم و لو علم ما فی السقم لاحب ان لا یزال سقیما حتی یلقی ربه: در شگفتم از مومنی که بخاطر بیماری ، جزع و فزغ (بیش از حد) می­کند در حالیکه اگر می­دانست بخاطر این بیماری چقدر ثواب داده می شود، آرزو می­کرد تا هنگام ملاقات با پروردگارش بیمار باشد. [i]

حضرت علی علیه السلام: الجزع لا یدفع القدر و لکن یحبط الاجر : جزع، قدر الهی را عوض نمی­کند بلکه تنها اجر را از بین می­برد.

برای مطالعه ی ادامه مطلب کلیک کنید 

نمازهای واجب و مستحب
نمازهای واجب:
      نمازهای یومیه
      نماز طواف خانه‌ی خدا که پس از طواف خانه‌ی کعبه گزارده می‌شود.
      نماز آیات که در هنگام پدید آمدن خورشید و ماه گرفتگی و زلزله و امثال آنها خوانده می‌شود.
      نماز میت که بر مرده خوانده می‌شود.
      نماز قضای پدر و مادر که بر پسر بزرگتر واجب است.
      نمازی که به واسطه‌ی نذر و عهد و قسم یا به واسطه‌ی اجاره واجب شده است.
نمازهای مستحب، مثل نافله‌های شبانه روزی.
توجه:
 نماز‌های مستحبی بسیار است و آنها را «نافله» گویند و از میان نمازهای نافله، نافله‌های شبانه‌روزی بیشتر سفارش شده است.
 
* نوافل یومیه
۱. با هر یک از نمازهای پنجگانه‌ی شبانه‌روزی یک نماز مستحبی هست که آن را نافله‌ی آن نماز گویند. خواندن این نافله‌ها بسیار مهم است و ثواب و اجر زیاد برای آن ذکر شده است. علاوه بر اینها مستحب است در ثلث آخر شب، نافله‌ی شب بخواند. این نماز هم دارای خواص معنوی بسیار است و شایسته است بر آن مواظبت شود.
۲. نافله‌های‌شبانه‌روزی
      ۱. نافله‌ی ظهر: هشت رکعت قبل از نماز ظهر.
      ۲. نافله‌ی عصر: هشت رکعت قبل از نماز عصر.
      ۳. نافله‌ی مغرب: چهار رکعت بعد از نماز مغرب.
      ۴. نافله‌ی عشا: دو رکعت بعد از نماز عشا که نشسته خوانده می‌شود.
      ۵. نافله صبح: دو رکعت قبل از نماز صبح.
      ۶. نافله‌ی‌شب: یازده‌رکعت از نصف شب تا اذان صبح و بهتر در ثلث آخر شب.
توجه:
چون دو رکعت نافله‌ی عشا، یک رکعت حساب می‌شود، مجموع نافله‌های شبانه‌روزی سی و چهار رکعت (دو برابر تعداد رکعتهای نمازهای واجب) خواهد بود.          
۳. خواندن نافله‌ی ظهر و عصر پس از ادای نماز ظهر و عصر و در وقت نافله بنابر احتیاط (واجب) باید به قصد قربةً الی الله، بدون قصد ادا و قضا به جا آورده شود.
۴. نماز شب یازده رکعت است. هشت رکعت آن که به صورت دو رکعتی دو رکعتی خوانده می‌شود نماز شب نام دارد، و دو رکعت آن نماز شفع است که مانند نماز صبح خوانده می‌شود، و یک رکعت هم نماز وتر نام دارد که در قنوت آن استغفار و دعا برای مؤمنین و طلب حاجات از خداوند منان به ترتیبی که در کتاب‌های ادعیه ذکر شده، مستحب است.
۵. در نماز شب، سوره و استغفار و دعا به عنوان جزئیت شرط نیست، بلکه‌کافی‌است که در هر رکعت بعد از نیت و تکبیرةالاحرام، سوره‌ی‌حمد قرائت شود و اگر خواست بعد از قرائت حمد، یک سوره از سوره‌های قرآنی را هم قرائت کند و رکوع و سجود و ذکر آنها و تشهد و سلام به‌جاآورد.
۶. در نماز شب، در تاریکی خواندن و مخفی کردن از دیگران شرط نیست، اما ریا هم در آن جایز نیست.
 
توجه:
 نافله‌ها را باید دو رکعت دو رکعت خواند، مگر نماز وتر را که یک رکعت است، بنابراین خواندن نماز شب به صورت دو نماز چهار رکعتی و یک رکعتی و یک نماز وتر صحیح نیست.
 نافله‌ها را می‌تواند نشسته بخواند، ولی ایستاده بهتر است.
 در سفر، نافله‌های ظهر و عصر و عشا ساقط است و نباید خوانده شود.
 هر یک از نافله‌های شبانه‌روزی، دارای وقت معینی است که در رساله‌های مفصل ذکر شده است
 

* مقدار پوشش در نماز
۱. مرد باید در حال نماز عورتین خود را بپوشاند، هر چند کسی او را نمی‌بیند و بهتر است از ناف تا زانو را بپوشاند.
۲. زن باید در موقع نماز تمام بدن و موی خود را با پوششی که کاملاً بدن را می‌پوشاند بپوشاند، ولی پوشاندن صورت به مقداری که شستن آن در وضو واجب است و دستها تا مچ و پاها تا مفصل ساق لازم نیست.
توجه:
 از آنجا که چانه، جزیی از صورت است، لذا لازم نیست در نماز آن را بپوشاند، ولی پوشاندن قسمت پایین چانه واجب است.
 پوشاندن پاها تا مفصل ساق در صورتی که نامحرم حاضر باشد واجب است.
 هرگاه در بین نماز متوجه شود که مقداری از موهایش پیداست و فوراً آن را بپوشاند نمازش صحیح است مگر زمانی که ظاهر شدن مو عمدی باشد.
 اگر نمازگزار بعد از نماز بفهمد که در نماز پوشش واجب را نداشته، نمازش درست است.

برای مطالعه ی ادامه مطلب کلیک کنید

عادی شدن حجاب :
​برای افرادی این سؤال پیش می آید که در قرن بیست و یکم و در کشورهای اروپایی نداشتن حجاب امری عادی است و کسی به افراد بی حجاب نگاه نمی کند ،چرا در جامعه اسلامی ایران عده ای جلوی این امر را میگیرند؟ عادی شدن گناه دلیل بر شرعی بودن و ارزش بودن آن نیست،برای مثال عادی شدن اعتیاد در جامعه،دروغ گفتن،نمره پایین گرفتن در مدرسه و... ارزش نیست،نداشتن حجاب هم به ارزش فرد چیزی اضافه نمی کند. ضمن اینکه دنیای غرب با حذف حجاب جلوی فساد را نگرفته است،بلکه در فساد تنوع ایجاد کرده است.یعنی نوع فساد جنسی ارتقا پیدا کرده است.شاید نگاه به فرد بی حجاب عادی شده باشد،اما دامنه گناه جنسی افزایش یافته است.

آثارحجاب:
سه اثر در حجاب وجود دارد: 

1.اثر فردی 2.اثر خانوادگی 3.اثراجتماعی 

اثر فردی آرامش است،بانویی که حجاب دارد ،آرامش روحی دارد،به این موضوع واقف است که تعلق به خود دارد،و نگاه کسی به دنبال او نیست،میداند که گناه اجتماعی نمی کند،می داند باعث تحریک دیگران نمی شود. 

اثر خانوادگی حجاب استحکام بنیان خانواده است که باعث آرامش خاطر همسر و فرزندان می شود،همسر اطمینان و آرامش دارد که در نبود او بانویش به او تعلق دارد و در نبود او زیبایی هایش را تقسیم نکرده است. 

اثر اجتماعی حجاب سلامت جامعه است،فساد و فحشا در جامعه کم می شود.

غفلت و شناخت دوست و دشمن:
​بزرگترین خطر برای انسان غفلت است،غفلت از خدا،غفلت از معاد،غفلت از جوانی،غفلت از استعداد،غفلت از ارزشها،غفلت از کرامت ها،غفلت از دوستان و جامعه،غفلت از محرومین،غفلت از توطئه ها. بزرگترین خطر برای انسان این است که انسان غافل باشد،هرچیز و هرکس ما را غافل کند،ما را به خطر نزدیک کرده و هرکس ما را هشدار دهد و ما را از غفلت بیرون آورد،دوست واقعی ماست. 

دوست اول ما خداوند است که به ما هستی داد و به ما عقل و فکر داد،ما را هدایت کرد،قدرت تشخیص و انتخاب داد،طبیعت را تسخیر ما کرد و هم اوست که کار نیکوی ما را چند برابر می خرد،عبادت را ده برابر پاداش می دهد ولی گناه را یکی محسوب میکند. 

دوست دوم ما پیغمبر عزیزمان است که با بوسیدن دست دخترش فاطمه زهرا سلام الله علیها در عصری که دختران را زنده به گور میکردند،به زنان مقام و ارزش داد،برای زن حق مالکیت،حق رأی دادن،حق تحصیل،حق انتخاب همسر،حق نظارت بر همه امور یعنی حق امر به معروف و نهی از منکر قرار داد و زن را مثل مرد برای رسیدن به همه کمالات شایسته دانست.

دوست سوم ما رزمندگان و شهدایی هستند که با قبول جراحتها،اسارت،شهادت،بی خوابی ها در مرزها و جاده ها و شهرها و روستاها،کشور را امن ساختند تا ما هرشب در منزل به راحتی استراحت کنیم. 

دشمن ما کیست؟ دشمن ما شیطان است که با وسوسه خود آدم و حوا را فریب داد و آنان را به کاری وادار کرد که موجب کنار رفتن پوشش بهشتی آنان گردید.

آری برهنگی اولین برنامه شیطان و اولین نتیجه عصیان انسان بود.برهنگی سیلی الهی است که اولین سیلی را آدم و حوا خوردند. دشمن ما تفکری است که زن را برای هوس بازی و تفنن و کامیابی می خواهد،تصویر او را وسیله تبلیغات اجناس خود قرار می دهد.

برای مطالعه ی ادامه مطلب کلیک کنید